Đoản Khúc Lam Giang hay còn gọi tên khác là Đoạn Khúc Lam Giang là một trong 3 bàn bản, điệu nhạc hay dùng nhất trong cải lương hiện nay cùng với điệu Vọng Kim Lang và Phi Vân Điệp Khúc.
Sau khi sáng tác Phi Vân Điệp Khúc (dây đào), nghệ sĩ Văn Giỏi suy nghĩ cần một bài bản dây kép để hoà điệu đủ đào đủ kép. Ký ước tuổi thơ nghe đờn ca tài tử trên sông trỗi dậy, nghệ sĩ Văn Giỏi đã sáng tác thêm Đoản Khúc Lam Giang và được sử dụng phổ biến trong cải lương cho đến bây giờ.
Cũng như Phi Vân Điệp Khúc, Đoạn Khúc Lam Giang mang tính chất buồn ảm đạm, thê lương, ngậm ngùi.
Dùng khi diễn tả tâm trạng buồn, chia ly, não nề, ...
Điệu Đoản Khúc Lam Giang gồm 31 câu nhịp đôi. Song Lang được gõ ở những nhịp chính. Thông thường khi đưa vào các bài tân cổ, vọng cổ, điệu Đoạn Khúc Lam Giang sẽ lược bỏ đi một số câu để trở thành bản rút gọn. Bản rút gọn là từ câu 1 đến nửa đầu câu 15 và từ câu 27 đến hết câu 31.
Có 2 cách dạo đầu để vào bài:
Cách 1: Dạo từ nửa đầu câu 27 đến hết câu 31.
Cách 2: Dạo từ nửa đâu câu 28 đến hết câu 31.
Ký âm cơ bản của điệu Đoạn Khúc Lam Giang:
Ghi chú:
(Phần chữ in nghiêng màu nhạt bên dưới là phần sẽ lượt bỏ để rút gọn bản Đoạn Khúc Lam Giang).
() Gõ song lang
(-) Gõ song lang ở nhịp nội
(+) Gõ song lang ở nhịp ngoại
[ ] Câu đệm (không bắt buộc)
Dạo nhạc:
Cách 1: Từ nửa đầu câu 27
[27/ ... líu xê líu công xê (xang)
28/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu). ]
Cách 2: Từ nửa đầu câu 28
[28/ ... xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu). ]
Vào bài:
01/ (Ho) xề hò y (xang)
02/ Xang xê phan líu phán (xê) phán xê xang ỳ xang xê phán (xang)
03/ Xế xang hò (xê) phan líu phan xê phán xang y (hò)
04/ U xáng u liu (phan) liu u xáng xề xề xề u (xáng)
05/ Xế xang xề xang (xừ) phàn xừ xang xê cống (xê)
06/ Xề xê líu líu công (xê) xế xang xư xề phan xàng ỳ (liu)
07/ Liu hò liu liu ý liu phan (ỳ) ỳ xang xê cống xê xang ỳ (liu)
08/ Liu xáng ý liu phan (xàng) cống xê líu công xê xàng xê
09/ Hò y xang xê xế xang y | (hò) xề hò y (xang)
10/ Xê líu (-) líu công xê xang xế xang (xê)
11/ Líu (+) xế xang y (hò) xề hò y xang (-)
12/ Xê líu công xê xang (-) xề líu líu xề (phan)
13/ Líu xề phan líu xề phan liu ý (xề) phan líu xàng xê phán (ỳ)
14/ Ỳ xang xế hò | liu ý liu ý xề xề phan líu phan líu xàng xê xàng xê phán (ỳ)
15/ Y xang ỳ xang xê hò xê xang ỳ xang (xê) xề liu u xang xế liu u xang (xế)
16/ Xáng u liu phạn liu phan xề phan liu (liu) ỳ xang xế hò hò (hò)
17/ Xê (líu) phán xê xang (ỳ)
18/ Xang xê (líu) hò (phan)
19/ Líu phan (+) líu công (xê) líu ỳ xang xê cống xê y (xề)
20/ Ý xề phan liu y xáng y hò hò (-) xíu xê líu công xê (xang)
21/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xang (u)
22/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xáng u liu (phạn)
23/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu cống xê (xàng)
24/ Xê líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu y xế xáng xang y (lìu)
25/ Liu ý xề phan líu (xàng) xê phán ỳ ỳ xang xế (hò)
26/ Liu ý liu ý xề xề phan líu phan líu (xàng) xàng xê phán xê phàn ỳ ỳ xang ỳ xang xế (hò)
27/ Xế xang ỳ xang xế xang ý liu (-) líu xê líu công xê (xang)
28/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu).
Thôi thôi Thy ơi đừng gọi tên anh nữa mà chi cho giây phút chia ly thêm nặng sầu đưa tiễn. Vì lát nữa đây giữa hai ta mỗi đứa một phương trời dịu viễn, thì em ơi lưu luyến mà chi yêu thương để làm gì rồi tình cũng chia ly, về đi em thôi về đi em hỡi, đừng gọi tên anh nữa mà chi cho mắt lệ... rưng... sầu
Cao xanh ơi xin chứng cho con nát tan bao tấc lòng, thề phải quên người yêu dấu. Thôi rồi tình yêu ơi, mãi cách xa chim trời tung cánh bay. Mộng mơ chết trong tim này, ôi đớn đau nào khi tình chia cắt.
Em ơi thực tế chua cay tôi biết phải làm sao để đối diện với thương đau, đành nghẹn ngào ôm hận tuổi ngày tháng bên nhau trao niềm vui ngắn ngủi...
Tiêu sầu vọng cung son ai khiến xuôi cho lòng ta vấn vương. Mình ta giữa đêm cô tịch, nơi cung vàng Mỵ Nương có biết. Mỵ Nương ơi gặp gỡ mà chi rồi chia ly vĩnh viễn, ta không mơ cung son chẳng yêu người ngọc nhưng tại trời se duyên lộn mối để ngàn năm ta ôm mối si tình.
Em là người vợ mà anh hết dạ yêu thương. Chưa lần lớn tiếng, hay nặng nhẹ vì em. Tôi đâu dám trách chi ai bởi số mình nghèo nên đành chấp nhận. Em cứ vui đi nơi phồn hoa phố thị có ánh đèn hoa muôn màu rực rỡ soi bước chân em cô gái... quê... mùa.
Quân Vương ơi suối tiển oanh đưa cho vừa câu thiên ly hận, thiếp trải niềm đau qua mấy tiếng tơ... đồng. Vách quế từ đây mưa gió lạnh cung hoàng.
Thôi còn gì anh ơi, anh đến đây chỉ làm em khổ đau. Ngày anh bước đi theo người, bao kỷ niệm đã chôn vào dĩ vãng.
Lan ơi kẻ ở người đi làm sao lòng không vương vấn. Chốn đô thành đầy xa hoa cám dỗ nhưng đâu dễ làm mờ mắt chàng trai quê mùa chất phác đã có...
Cha ơi, mỗi bước con đi trên muôn nẻo đời vạn ngã. Sợ nắng lo mưa cha nghiêng mình làm bóng cả, che chở cho con bao vất vả... riêng... mình.
Đoạn Khúc Lam Giang - Phi Vân Điệp Khúc : Em giờ này nơi đâu? Để nhớ thương vương sầu theo tháng năm. Ngày xưa hứa khi tao phùng, duyên chúng mình tơ hồng se kết. Hỡi... hỡi anh đâu rồi người em tôi? Nhớ chăng kỷ niệm ngày chung bóng. Những đêm trăng mờ, anh làm thơ ví nàng như Giáng Tiên.
