Đoản Khúc Lam Giang hay còn gọi tên khác là Đoạn Khúc Lam Giang là một trong 3 bàn bản, điệu nhạc hay dùng nhất trong cải lương hiện nay cùng với điệu Vọng Kim Lang và Phi Vân Điệp Khúc.
Sau khi sáng tác Phi Vân Điệp Khúc (dây đào), nghệ sĩ Văn Giỏi suy nghĩ cần một bài bản dây kép để hoà điệu đủ đào đủ kép. Ký ước tuổi thơ nghe đờn ca tài tử trên sông trỗi dậy, nghệ sĩ Văn Giỏi đã sáng tác thêm Đoản Khúc Lam Giang và được sử dụng phổ biến trong cải lương cho đến bây giờ.
Cũng như Phi Vân Điệp Khúc, Đoạn Khúc Lam Giang mang tính chất buồn ảm đạm, thê lương, ngậm ngùi.
Dùng khi diễn tả tâm trạng buồn, chia ly, não nề, ...
Điệu Đoản Khúc Lam Giang gồm 31 câu nhịp đôi. Song Lang được gõ ở những nhịp chính. Thông thường khi đưa vào các bài tân cổ, vọng cổ, điệu Đoạn Khúc Lam Giang sẽ lược bỏ đi một số câu để trở thành bản rút gọn. Bản rút gọn là từ câu 1 đến nửa đầu câu 15 và từ câu 27 đến hết câu 31.
Có 2 cách dạo đầu để vào bài:
Cách 1: Dạo từ nửa đầu câu 27 đến hết câu 31.
Cách 2: Dạo từ nửa đâu câu 28 đến hết câu 31.
Ký âm cơ bản của điệu Đoạn Khúc Lam Giang:
Ghi chú:
(Phần chữ in nghiêng màu nhạt bên dưới là phần sẽ lượt bỏ để rút gọn bản Đoạn Khúc Lam Giang).
() Gõ song lang
(-) Gõ song lang ở nhịp nội
(+) Gõ song lang ở nhịp ngoại
[ ] Câu đệm (không bắt buộc)
Dạo nhạc:
Cách 1: Từ nửa đầu câu 27
[27/ ... líu xê líu công xê (xang)
28/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu). ]
Cách 2: Từ nửa đầu câu 28
[28/ ... xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu). ]
Vào bài:
01/ (Ho) xề hò y (xang)
02/ Xang xê phan líu phán (xê) phán xê xang ỳ xang xê phán (xang)
03/ Xế xang hò (xê) phan líu phan xê phán xang y (hò)
04/ U xáng u liu (phan) liu u xáng xề xề xề u (xáng)
05/ Xế xang xề xang (xừ) phàn xừ xang xê cống (xê)
06/ Xề xê líu líu công (xê) xế xang xư xề phan xàng ỳ (liu)
07/ Liu hò liu liu ý liu phan (ỳ) ỳ xang xê cống xê xang ỳ (liu)
08/ Liu xáng ý liu phan (xàng) cống xê líu công xê xàng xê
09/ Hò y xang xê xế xang y | (hò) xề hò y (xang)
10/ Xê líu (-) líu công xê xang xế xang (xê)
11/ Líu (+) xế xang y (hò) xề hò y xang (-)
12/ Xê líu công xê xang (-) xề líu líu xề (phan)
13/ Líu xề phan líu xề phan liu ý (xề) phan líu xàng xê phán (ỳ)
14/ Ỳ xang xế hò | liu ý liu ý xề xề phan líu phan líu xàng xê xàng xê phán (ỳ)
15/ Y xang ỳ xang xê hò xê xang ỳ xang (xê) xề liu u xang xế liu u xang (xế)
16/ Xáng u liu phạn liu phan xề phan liu (liu) ỳ xang xế hò hò (hò)
17/ Xê (líu) phán xê xang (ỳ)
18/ Xang xê (líu) hò (phan)
19/ Líu phan (+) líu công (xê) líu ỳ xang xê cống xê y (xề)
20/ Ý xề phan liu y xáng y hò hò (-) xíu xê líu công xê (xang)
21/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xang (u)
22/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xáng u liu (phạn)
23/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu cống xê (xàng)
24/ Xê líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu y xế xáng xang y (lìu)
25/ Liu ý xề phan líu (xàng) xê phán ỳ ỳ xang xế (hò)
26/ Liu ý liu ý xề xề phan líu phan líu (xàng) xàng xê phán xê phàn ỳ ỳ xang ỳ xang xế (hò)
27/ Xế xang ỳ xang xế xang ý liu (-) líu xê líu công xê (xang)
28/ Xế hò hò (-) xề u xang xế xáng (u)
29/ Xế xang ù xang xế (-) xề xế xang u xáng u liu (phạn)
30/ Liu phan xàng xề liu (-) liu xề líu công xê (xàng)
31/ Xề líu hò ỳ xang xê (liu) xề liu ý xế xáng xang y (lìu).
Luôn tràn đầy yêu thương, lo lắng con khi còn trong ấu thơ. Oằn vai khổ thân Cha già, nhưng không hề buông lời than trách. Cha ơi chưa tát cạn Biển Đông thì làm sao tỏ tường câu phụ tử. Chưa trèo lên đỉnh Thái Sơn thì làm sao con hiểu chữ… thâm… tình.
Ngày trở về quê hương, bao đổi thay khiến lòng xuyến xao. Trường xưa đã thay đổi nhiều, ngôi trường đẹp tiếng cười rộn rã. Từ thuở ấu thơ cấp sách đến trường được thầy cô dạy bảo. Những bài học đạo đức đầu tiên đã giúp chúng ta vượt qua gian khổ… trong… đời.
Giờ thì đành chia tay, ai nỡ gieo cảnh tình đắng cay. Người ta sắp đi theo chồng, tôi ở lại tháng ngày quạnh quẽ. Hứa hứa chi cho nhiều thật nhiều rồi quên, gãy đôi nhịp cầu chia lìa đôi lứa. Nếu xưa không hẹn bây giờ đâu khổ sầu đớn đau
Nếu duyên không nợ thôi đành chấp nhận xa nhau. Để không u sầu đường đời vạn nẻo mai sau. Anh ơi đâu phải vì ham mê vật chất giàu sang mà em đành tâm
Tháng sáu về trời mưa hoài không tạnh. Xóm trọ nghèo càng lạnh buốt tim anh. Anh nhớ ngày xưa ấy xa… xôi, hay đi về trong đêm tối. Em ơi, xóm trọ chiều nay mưa bay buồn lạnh giá. Anh viết cho em đôi dòng thư nhỏ hỏi rằng mưa ở ngoài kia hay mưa ở trong lòng.
Ta một mình nơi đây, thương nhớ ai tận cùng nơi xứ xa. Cà Mau biển xanh bạc màu, em đang nơi nào ở miền sông nước. Cà Mau ơi tôi đến nơi đây mong tìm được người con gái mà ngày đêm ta suy tư sầu nhớ. Hỡi biển bao la hỡi cánh rừng xanh biếc, ta tha thiết cầu xin hãy chỉ dùm ta nàng đang ở nơi nào.
Anh đã yêu em từ lâu, yêu đắm say chân tình. Yêu từ trong tim mình chờ ngày về mối mai trầu cau. Út ơi chớ nên hững hờ để lòng này nhói đau từng đêm. Tuy ở thành đô mà lòng luôn nhớ về quê cũ, nhớ người em gái ngày xưa cùng anh tắm mưa hay trưa hè đi bắt ốc ôi cái tuổi thơ xưa anh còn nhớ mãi... trong... lòng.
Trăng ánh trăng khuya dần, thức trắng canh thâu mai làm cô dâu. Người ta chắc chắn là thương, đêm ngày chăm sóc lo nhiều hơn anh. Còn buồn sầu chi anh, hết đêm nay đôi mình cách xa. Ngày mai đây em sang cầu, trăng thu sầu bên cầu hẹn ước. Trời làm, hai đứa xa rời nhau, Thương làm sao, tóc xanh phai màu năm tháng, gả em ở bên ai rồi.
Thư trước Hùng gửi thăm tôi, nhằm ngày thi sắp tới nên tôi chưa trả lời. Hôm nay xong hết rồi, tình bạn sống trong tôi thư này thay câu nói. Ngồi lại nơi đây tiếc nuối khoảng thời gian mình chuyền tay nhau viết tên vào trang lưu bút. Giờ phút chia tay người đi kẻ ở nhắn gởi ngày mai ta có lúc được... tương... phùng.
Khi vừa lớn lên, tôi đã vội yêu một người. Nên chưa hiểu đời, cuộc đời bạc trắng như vôi. Anh ơi! Khi dòng nhật ký đầy trang là lúc chúng ta không còn gần nhau nữa. Một người ra đi một người ở lại ôm ấp niềm đau thương nhớ… riêng… mình.
