Tên thật: | Huỳnh Trí Bá |
Nghệ danh: | Viễn Châu (NSND) |
Năm sinh: | 1924 |
Quê quán: | Đôn Châu, Trà Cú, Trà Vinh |
Thế hệ: | Thế hệ 1950 - 1975 |
Viễn Châu (tên thật Huỳnh Trí Bá, 21 tháng 10 năm 1924 - 1 tháng 2 năm 2016) là danh cầm đàn tranh và soạn giả cải lương người Việt Nam. Ông được cho là người đã khai sinh ra thể loại cải lương tân cổ giao duyên và đã có công đào tạo ra nhiều thế hệ nghệ sĩ cải lương danh tiếng một thời. Ông được Nhà nước Việt Nam trao danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Ông sinh năm 1924, tại xã Đôn Châu, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh. Ông xuất thân trong gia đình vọng tộc, thân phụ là Hương cả, là con thứ sáu trong gia đình, ông còn có tên là Bảy Bá theo thông lệ miền Nam.
Thuở nhỏ, ông học quốc văn ở trường làng và học Hán văn với những bậc túc nho ở tại nhà. Ngoài ra, khi còn học ở trường, ông đã mê đờn ca, cả tân lẫn cổ, thường có mặt trong các buổi đờn ca tài tử, hoặc cùng bạn bè tổ chức đờn ca. Ông mày mò những ngón đờn học lỏm qua đĩa hát nhựa cũng như các nhóm đờn ca tài tử ở làng quê. Đến năm 19 tuổi, ông đàn thạo các loại đàn tranh, vĩ cầm, guitar và được nhiều người khen ngợi.
Ông được mệnh danh là "vua của các vị vua cải lương", "là người tạo danh cho các nghệ sĩ", bởi qua nhiều sáng tác của ông, nhiều nghệ sĩ khi thể hiện đã được cái ưa thích để đông đảo người xem chú ý hơn, ví dụ như: Mỹ Châu với bài Hòn vọng phu, Út Trà Ôn với Tình anh bán chiếu,... Bên cạnh đó, ông cũng sáng tác ra nhiều bài vọng cổ hài hước mà sau này được nhiều gương mặt nổi danh như nghệ sĩ Văn Hường, Hề Sa,...
Không có Viễn Châu là không có Ngọc Giàu cũng như gần hết các tên tuổi cải lương nổi tiếng của cải lương thời hoàng kim.
Ngọc Giàu
Nhờ bài vọng cổ "Tình anh bán chiếu" mà Ngã Bảy Phụng Hiệp được nổi danh khắp vùng Nam bộ nên địa phương rất biết ơn soạn giả Viễn Châu.
Lê Phú Khải, dẫn lời một lãnh đạo Huyện ủy Phụng Hiệp (Báo Cần Thơ)
Một sáng tạo của Viễn Châu có ý nghĩa đặc biệt trong lĩnh vực nghệ thuật là việc ghép tân nhạc vào bản vọng cổ mà ông gọi là Tân cổ giao duyên. Bản tân cổ giao duyên đầu tiên của ông có tựa Chàng là ai (Tân nhạc: Nguyễn Hữu Thiết), sáng tác từ năm 1958, do Lệ Thủy ca năm 1964[1]. Dù thể loại mới này đã gây ra nhiều tranh cãi trên báo chí thời bấy giờ, nhưng sức tồn tại của nó cũng như sự hâm mộ của công chúng là bằng chứng cụ thể nhất đối với tân cổ giao duyên.
Tham thảo: Wikipedia
Đừng khóc nữa em ơi cho đất trời thêm ủ dột có thương nhau mai mốt cũng chia... lìa.
Chậm bước đi anh để em đếm từng chiếc lá vàng khô rơi đầy trên mặt nước. Như đếm chuỗi thời gian khi anh nói lên lời tiễn biệt, mà đến hôm nay anh mới
Vua nước Sở một hôm lòng thanh thản. Cởi lông bào giả dạng một thường dân. Gió lạnh ngàn lao khua xào xạc. Sở vương mới thả hồn theo những chiếc lá vàng rơi tản mạn ở ven gành. Sở vương mới thử trong nhân gian ai là người đen bạc. Mới viết bản truyền rao cho khắp cả... kinh... thành.
Vịt kêu chim chíp, chít chiu vào mỗi ban chiều. Nghe lòng thương nhiều, đầu xanh kia tuổi thơ. Mà sớm bơ vơ, đời trắng như vôi, ai kia sao nở gây chi niềm đau hận sầu.
Mấy cánh mai vàng gởi gió xuân Đường xa đã mỏi gót phong trần Bâng khuâng dạo bản đàn năm cũ Một chút ân tình gởi cố nhân. Đêm gặp nhau nơi bến nước năm xưa khi trăng khuya bắt đầu ngả bóng. Bến Tầm Dương một đêm sương lạnh rượu Hoàng Hoa nhắp cạn dưới… khoang… đò.
Mười mấy năm xa xứ là mười mấy năm chinh chiến Nay về Tiểu Cần lòng xao xuyến bâng khuâng Khi ra đi đang lúc tuổi còn xuân Ngày trở lại tóc x
Lạ này, sao đàn chưa trọn bản mà dây tơ đã đứt? Phải chăng gần đâu đây có ai đó rình nghe. Đây, đây xin mời hiền hữu hãy cùng ta nâng chén. Rồi xin được biết qua danh tánh để hai ta cùng kết bạn tâm… giao. Hiền đệ ơi tiếng nhạc đêm trăng đã mang những dư âm đến những ai gọi là tri kỷ. Mời hiền đệ hãy cùng ta đối ẩm rượu Hoàng Hoa nhấp cạn chén… tương… phùng.
Lấp lánh sao khuya giữa không gian mơ màng huyền diệu. Gió lạnh mơn man lùa qua ngõ tối, khói trầm bay quyện lẫn khói sương... mờ.
Anh Ba ơi anh hỏi tôi có bao nhiêu vợ. Tôi vội vàng lấy sổ ra coi. Con vợ thứ nhứt nó ở trên Cần Đước, con của bà Ba Son bán mắm ruốc ở...
Hồng ơi ! em mang theo chiếc lồng chim sơn xanh sơn đỏ. Đôi má em hây hây như ánh mặt trời lên sau mái nhà tranh nho nhỏ đọng... sương... mờ. Bổng nghe bước chân của ai đi nhẹ nhàng trên cỏ, khi quay lại nhìn sau lưng thì đó là em Hồng, mới sáng sớm em đi đâu?